Cud Wisły poprzedził cud jednostki. Bez drugiego nie byłoby pierwszego

W chwili ofensywy bolszewickiej 24 lipca 1920 roku Wincenty Witos stanął na czele Rządu Obrony Narodowej. Jego działalność przyczyniła się do wygranej z bolszewikami. W Odezwie do Braci Włościan pisał: „Gdyby zaszła taka potrzeba, musimy podjąć walkę na śmierć i życie, bo lepsza nawet śmierć niż życie w kajdanach, lepsza śmierć niż podła niewola”. Dał się poznać jako przywódca i mąż stanu w sytuacji najgorszego zagrożenia państwa. Witos tekę premiera objął jeszcze w 1923 roku i 1926 roku, ale jego rząd został obalony po trzech dniach urzędowania przez zamach majowy. Więziony w Brześciu został emigrantem politycznym. Podczas II wojny światowej był inwigilowany przez Gestapo i przejściowo więziony.

…Pochodzę z tych , których losy przez długie wieki rzucały pod nogi i na pastwę drugim, a więc z klasy chłopskiej…

Jako chłop polskiej wsi i patriota rozumiał Witos, że siła odrodzenia leży w tej warstwie społecznej, ale rozumiał też, że wymaga ona procesu dojrzewania i awansu społecznego, choć jak prawdziwy ojciec potrafił krytykować ziemian za brak poczucia odpowiedzialności za losy kraju.
O jego wkładzie w kształtowanie narodowej myśli chłopskiej przypomina muzeum znajdujące się w Wierzchosławicach, które składa się z dwóch zagród:
„Stary Dom” to rodzinny dom Witosa, który należał do jego ojca i stanowi przykład starego budownictwa wiejskiego z przedmiotami używanymi na wsi za życia Witosa.
„Nowa Zagroda”, czyli gospodarstwo złożone z zespołu pięciu budynków. Od domu rodzinnego oddalone jest o ok. pół kilometra. Zagroda ta została wybudowana przez Witosa w latach 1905-1913. Po remoncie przeprowadzonym w latach 1995-1997 miejsce to utrzymuje oryginalny wygląd z czasów premiera Polski.